İnsan Ticareti
1
Bir arkadaşım erkek arkadaşı/eşi tarafından fuhuşa zorlanmaktadır, ne yapabilirim?
İnsan ticareti mağduru ihbar ve acil yardım çağrıları için Yabancılar İletişim Merkezi (YİMER 157) ile iletişime geçebilirsiniz.
2
İnsan Ticareti İle Göçmen Kaçakçılığı suçları arasındaki farklar nelerdir?
Türk Ceza Kanunun 79 uncu maddesi göçmen kaçakçılığı suçunu düzenlemektedir. Buna göre doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan; Bir yabancıyı kendi rızası ile ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkân sağlayan ya da Türk Vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkân sağlayan kişi göçmen kaçakçılığı suçu kapsamında değerlendirilebilir. (Cezası: Üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adli para cezası) İnsan ticareti suçu ise yine Türk Ceza Kanununun 80 inci maddesin de hükme bağlanmıştır. Buna göre kişinin iradesini sakatlamak sureti ile (baskı, tehdit, aldatma, çaresizliğinden yararlanma, hile vb);
• Bir kişiye zorla fuhuş yaptırmak, çalıştırmak, organlarının verilmesini sağlamak,
• Kişiyi dilendirmek, hizmet ettirmek, esarete tabi kılmak,
• Kişinin yasadışı yollarla evlatlık verilmesini sağlamak veya çocuk işçiliği
gibi amaçlardan biriyle kişiyi ülkeye sokmak, ülke dışına çıkarmak, tedarik etmek, bir yerden bir yerden bir yere götürmek, barındırmak insan ticareti suçunun kapsamını oluşturmaktadır.
İki suç arasındaki farklar değerlendirildiğinde;
I. İnsan ticareti suçu ile göçmen kaçakçılığı (insan kaçakçılığı) suçu arasındaki en önemli fark rıza unsurudur. Göçmen kaçakçılığında kişi kaçakçıya kendi rızası ile başka bir ülkeye götürülmek için bir ücret ödemektedir ancak insan ticareti suçunda ya rıza yoktur ya da kişinin iradesinin sakatlanması sureti ile elde edilmiş bir rıza söz konusudur.
II. Her iki suçta sınıraşan niteliktedir. Suçun sınıraşan boyutu göçmen kaçakçılığı için zaruri bir unsur iken insan ticaretinin illa sınıraşan bir nitelikte olması gerekmez.
III. İnsan ticareti kişi hak ve özgürlüklerine karşı işlenmiş bir suçtur, oysa göçmen kaçakçılığı devlete karşı işlenmiş bir suçtur.
IV. Kaçakçı ile göçmen arasındaki ekonomik ilişki göçmen, kaçakçıya kaçakçılık ücretini ödedikten sonra biter ancak insan ticaretindeki ekonomik ilişki süreklidir. Tacir uzun süre mağdur üzerinden gelir elde etmeye devam eder.
• Bir kişiye zorla fuhuş yaptırmak, çalıştırmak, organlarının verilmesini sağlamak,
• Kişiyi dilendirmek, hizmet ettirmek, esarete tabi kılmak,
• Kişinin yasadışı yollarla evlatlık verilmesini sağlamak veya çocuk işçiliği
gibi amaçlardan biriyle kişiyi ülkeye sokmak, ülke dışına çıkarmak, tedarik etmek, bir yerden bir yerden bir yere götürmek, barındırmak insan ticareti suçunun kapsamını oluşturmaktadır.
İki suç arasındaki farklar değerlendirildiğinde;
I. İnsan ticareti suçu ile göçmen kaçakçılığı (insan kaçakçılığı) suçu arasındaki en önemli fark rıza unsurudur. Göçmen kaçakçılığında kişi kaçakçıya kendi rızası ile başka bir ülkeye götürülmek için bir ücret ödemektedir ancak insan ticareti suçunda ya rıza yoktur ya da kişinin iradesinin sakatlanması sureti ile elde edilmiş bir rıza söz konusudur.
II. Her iki suçta sınıraşan niteliktedir. Suçun sınıraşan boyutu göçmen kaçakçılığı için zaruri bir unsur iken insan ticaretinin illa sınıraşan bir nitelikte olması gerekmez.
III. İnsan ticareti kişi hak ve özgürlüklerine karşı işlenmiş bir suçtur, oysa göçmen kaçakçılığı devlete karşı işlenmiş bir suçtur.
IV. Kaçakçı ile göçmen arasındaki ekonomik ilişki göçmen, kaçakçıya kaçakçılık ücretini ödedikten sonra biter ancak insan ticaretindeki ekonomik ilişki süreklidir. Tacir uzun süre mağdur üzerinden gelir elde etmeye devam eder.
3
İnsan taciri kimdir?
İnsan taciri; zorla çalıştırmak, hizmet ettirmek, fuhuş yaptırmak, esarete tabi kılmak, vücut organlarının verilmesini sağlamak gibi yollarla kişileri istismar amaçlı temin eden, kaçıran, bir yerden bir yere taşınması, devredilmesi, barındırılması veya teslim alınmasını sağlayan kişidir.
4
İnsan Ticareti Mağdurları için düzenlenen bir İkamet İzni bulunmakta mıdır?
Mağdur olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe duyulan yabancılara, yaşadıklarının etkisinden kurtulabilmesi ve yetkililerle işbirliği yapıp yapmayacağına karar verebilmesi amacıyla Valiliklerce otuz gün süreli ikamet izni verilir. İyileşme ve düşünme süresi tanımak amacıyla verilen ikamet izni, mağdurun güvenliği, sağlığı veya özel durumu nedeniyle en fazla altışar aylık sürelerle uzatılabilir. Ancak, bu süreler hiçbir şekilde toplam üç yılı geçemez
5
İnsan Ticareti Mağdurlarına sunulan Mağdur Destek Programı hizmet hangi durumlarda sonlanır?
Mağdurun; Destek programından faydalanmak istememesi, İradeyi sakatlayan haller dışında, özgür iradesiyle suçun failleriyle bağlantı kurduğunun tespit edilmesi, Sığınma evinden haber vermeden ayrılması, Destek programında alınan tedbirlere uymaması, Yetkililerle işbirliği yapmaması, Mağdur olmadığının anlaşılması, Gerçek dışı beyanda bulunduğunun anlaşılması durumlarında Müdürlük uzman personeli tarafından düzenlenen değerlendirme raporuna istinaden destek programı sonlandırılabilir.
6
İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni ile Türkiye'de öğrenim görebilir miyim?
İnsan ticareti mağduru ikamet iznine sahip olan yabancılar, öğrenci ikamet izni alabilme koşullarının ortaya çıkması halinde, öğrenci ikamet iznine geçmeden de bu iznin sağladığı haklardan yararlanabilirler.
7
İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni ne kadar süreli verilmektedir?
Başlangıçta otuz gün süreli olarak verilen ve toplam süresi üç yılı geçmeyecek şekilde her defasında en fazla altı aylık süreyle verilmektedir
8
İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzininde pasaport veya sağlık sigortası gibi şartlar aranmakta mıdır?
İnsan ticareti mağduru ikamet izni verilmesinde; geçerli pasaport, vize, geçim koşulu, adres kaydı, sağlık sigortası, sınır dışı etme kararı veya giriş yasağı bulunmaması gibi diğer ikamet izinlerinin verilmesinde ihtiyaç duyulan şartlar aranmaz
9
İnsan Ticareti Mağdurlarına sunulan Mağdur Destek Hizmetleri nelerdir?
İnsan Ticaretiyle Mücadele ve Mağdurların Korunması Hakkında Yönetmeliğin 28 inci maddesi mağdurlara verilecek destek hizmetlerini güvence altına almıştır. Buna göre; düşünme süresinde, soruşturma ve kovuşturma aşamalarında ve sonrasında mağdurun güvenliği, sağlığı ve özel durumu gözetilerek, bilgilendirme ve rıza esasına dayalı olarak mağdur destek programı verilir. Bu programın kapsamında;
• Ülkesine veya üçüncü bir ülkeye gönüllü ve güvenli geri dönüş
• Sığınmaevlerinde veya güvenli yerde barınmasını,
• Sağlık hizmetlerine erişiminin sağlanması,
• Psiko-sosyal destek sağlanmasını,
• Sosyal hizmet ve yardımlara erişimini,
• Hukuki yardıma erişim ve mağdurların yasal haklarına ilişkin danışmanlık hizmeti ve bilgi verilmesini,
• Eğitim ve öğretim hizmetlerine erişim konusunda rehberlik yapılmasını,
• Mesleki eğitim alması ve iş gücü piyasasına erişimi konusunda destek verilmesini,
• Temel ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde geçici maddi destek temini amacıyla 29/5/1986 tarihli ve 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu hükümleri uyarınca maddi destek konusunda gerekli rehberliğin sağlanmasını,
• İlgili sivil toplum kuruluşları ile uluslararası ve hükümetler arası kuruluşlar tarafından sağlanabilecek danışmanlık hizmetlerine erişimini,
• Tercümanlık hizmeti verilmesini,
• Vatandaşı olduğu ülkenin büyükelçiliği veya konsolosluğuna, rızası hâlinde bilgi verilmesini,
• Vatandaşı olduğu ülke büyükelçilik veya konsolosluk yetkilileriyle görüşebilme imkânı tanınmasını,
• Kimlik tespiti ve seyahat belgelerinin temini konusunda yardım sağlanmasını, yer alır.
• Ülkesine veya üçüncü bir ülkeye gönüllü ve güvenli geri dönüş
• Sığınmaevlerinde veya güvenli yerde barınmasını,
• Sağlık hizmetlerine erişiminin sağlanması,
• Psiko-sosyal destek sağlanmasını,
• Sosyal hizmet ve yardımlara erişimini,
• Hukuki yardıma erişim ve mağdurların yasal haklarına ilişkin danışmanlık hizmeti ve bilgi verilmesini,
• Eğitim ve öğretim hizmetlerine erişim konusunda rehberlik yapılmasını,
• Mesleki eğitim alması ve iş gücü piyasasına erişimi konusunda destek verilmesini,
• Temel ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde geçici maddi destek temini amacıyla 29/5/1986 tarihli ve 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu hükümleri uyarınca maddi destek konusunda gerekli rehberliğin sağlanmasını,
• İlgili sivil toplum kuruluşları ile uluslararası ve hükümetler arası kuruluşlar tarafından sağlanabilecek danışmanlık hizmetlerine erişimini,
• Tercümanlık hizmeti verilmesini,
• Vatandaşı olduğu ülkenin büyükelçiliği veya konsolosluğuna, rızası hâlinde bilgi verilmesini,
• Vatandaşı olduğu ülke büyükelçilik veya konsolosluk yetkilileriyle görüşebilme imkânı tanınmasını,
• Kimlik tespiti ve seyahat belgelerinin temini konusunda yardım sağlanmasını, yer alır.
10
İnsan Ticareti Mağduru nerede barındırılmaktadır?
Muhtemel veya tanımlanan mağdurlar, Müdürlüğe ait sığınma evlerine, mümkün olmaması halinde kamu kurum ve kuruluşlarına, mahalli idarelere, sivil toplum kuruluşlarına ait sığınma evleri veya benzeri hizmet kuruluşlarından birine yerleştirilir. Sığınma evlerinin yeri gizlidir.
11
İnsan Ticareti Mağduru ülkesine gitmek istediği taktirde nasıl bir işlem yapılır?
Gönüllü ve Güvenli Geri Dönüş Programı ile Yabancı mağdurun talebi halinde ülkesine veya güvenli üçüncü bir ülkeye dönüşü sağlanır.
12
İnsan Ticareti Nedir?
Kuvvet kullanarak veya kuvvet kullanma tehdidi veya diğer bir biçimde zorlama, kaçırma, hile, aldatma, nüfuzu kötüye kullanma, kişinin çaresizliğinden yararlanma veya başkası üzerinde denetim yetkisi olan kişilerin rızasını kazanmak için o kişiye veya başkalarına kazanç veya çıkar sağlama yoluyla kişilerin istismar amaçlı temini, bir yerden bir yere taşınması, devredilmesi, barındırılması veya teslim alınması anlamına gelir.
13
İnsan Ticareti Suçunun Görülme Şekilleri Nelerdir ?
Cinsel amaçlı sömürü; İnsan ticaretinin en yaygın türüdür. Cinsel amaçlı insan ticaretinde kişilerin cinsel yönden sömürülmesi söz konusudur. Bir kişinin rızası olmadan menfaat temini için satılması ve pazarlanması şeklindedir.Zorla Çalıştırma; Çalıştıranın sömürü maksadıyla kişiye ücret vermeksizin veya çok düşük ücret karşılığında tehdit, baskı, cebir kullanarak çalıştırılmasıdır.Çocuk Ticareti; Çocukların, emek sömürüsü, ev hizmetçiliği, cinsel sömürü, askeri hizmet, evlendirme, yasa dışı evlat edinme, dilendirme, organ temini gibi amaçlarla sömürülmesidir.Organ ve Doku Ticareti; Zorla veya çaresizliğinden yararlanarak kişilerin organlarının veya dokularının alınıp satılmasıdır.
14
İnsan Ticareti yapıldığına dair şüphelerim var konuyu nereye bildirebilirim?
İnsan ticareti yapıldığına dair şüphenizi Türkiye Cumhuriyetinin kolluk kuvvetlerine bildirebilir veya Göç İdaresi Genel Müdürlüğü YİMER 157yi arayarak bildirebilirsiniz. YİMER 157 Türkçe, Arapça, İngilizce, Rusça, Farsça ve Almanca dillerinde 7 gün 24 saat hizmet vermektedir.
15
İnsan ticaretiyle mücadele ile ilgili yapılan düzenlemeler nelerdir?
Hem uluslararası hukukta hem de ulusal mevzuatta insan ticaretiyle ilgili olarak esaslı düzenlemeler mevcuttur. Uluslararası mevzuat anlamında kısaca Palermo Protokolü olarakta bilinen Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesine Ek İnsan Ticaretinin, Özellikle Kadın ve Çocuk Ticaretinin Önlenmesine, Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına İlişkin Protokol ile Avrupa Konseyi İnsan Ticaretine Karşı Eylem Sözleşmesi esaslı düzenlemeler olup ülkemiz her iki anlaşmaya da taraftır. Ulusal mevzuat anlamında ise suçun tanımını yapan ve cezai müeyyidelerini belirleyen Türk Ceza Kanunu ile mağdur destek hizmetlerinin standartlarını belirleyen Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile İnsan Ticaretiyle Mücadele ve Mağdurların Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamlı düzenlemelerdir.
16
Kardeşimin pasaportuna el koydular ve zorla çalıştırıyorlar, ücret ödemiyorlar, çok kötü şartlarda çalıştığı yerin deposunda kalmaktadır, ne yapabilirim?
İnsan ticareti mağduru ihbar ve acil yardım çağrıları için Yabancılar İletişim Merkezi (YİMER 157) ile iletişime geçebilirsiniz
17
Kişinin İnsan Ticareti Mağduru Olduğuna Dair Önemli İpuçları Nelerdir?
1. Kişinin iradesini fesada uğratmak (baskı, cebir, kandırma, şiddet vb.) suretiyle işe alınmış olması
2. Hedef ülkeye götürülürken pasaport, uçak bileti gibi giderlerinin tacirleri tarafından karşılanmış olması
3. Kaynak ülkelerin birinden geliyor olması/ kaynak ülkelerden birinin vatandaşı olması
4. Yoksulluk ya da yaşam standartlarının altında yaşıyor olması
5. Aileleriyle ve yakın çevreleriyle ilişkilerinin veya iletişimlerinin sınırlı olması ya da hiç olmaması
6. Türkçe bilmiyor olması ya da yalnızca belirli bir meslek grubuna ilişkin kelimelere hakim olması
7. Pasaport, kimlik, seyahat gibi belgelerinin sahte olması ve bu belgelerle ilgili yetkililere teslim edileceği ile ilgili tehdit ediliyor olması
8. Pasaport, kimlik veya seyahat belgelerinin başkaları tarafından tutulmuş/tutuluyor olması
9. Kendisine, ailesine, yakın çevresine ve/veya sevdiklerine karşı şiddet uygulanmış ya da şiddet uygulanacağına dair tehdit edilmiş/ediliyor olması
10. Yetkililere karşı güvensiz kılınmış olması
11. Yetkililere teslim edilmeyle tehdit edilmiş/ediliyor olması
12. Genellikle yalnız kalmaması, kendisine üçüncü kişilerin eşlik etmesi ve bu kişilerce hareketlerinin doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ediliyor olması
13. Kendi durumunu başkalarına anlatmaktan korkuyor olması
14. Kendisini ifade etmesine izin verilmemesi ya da üçüncü kişilerin orada olması
15. Bağımsız konuşamıyor, bağımlı davranış sergiliyor olması
16. Ev ya da iş adresini bilmiyor olması
17. İş yerinde ya da yaşam yerindeki çıkışlarda yüksek güvenlik önlemlerinin olması (örneğin: ışık geçirmeyen pencereler, tahta çakılarak kapatılmış pencere ve kapılar, iğneli teller, güvenlik kameraları vb.)
18. Çeşitli sebeplerle ödeyemeyeceği meblağlarda borçlandırılmış olması,
19. Hakaret, taciz, tehdit ve/veya şiddete maruz kalmış olması
2. Hedef ülkeye götürülürken pasaport, uçak bileti gibi giderlerinin tacirleri tarafından karşılanmış olması
3. Kaynak ülkelerin birinden geliyor olması/ kaynak ülkelerden birinin vatandaşı olması
4. Yoksulluk ya da yaşam standartlarının altında yaşıyor olması
5. Aileleriyle ve yakın çevreleriyle ilişkilerinin veya iletişimlerinin sınırlı olması ya da hiç olmaması
6. Türkçe bilmiyor olması ya da yalnızca belirli bir meslek grubuna ilişkin kelimelere hakim olması
7. Pasaport, kimlik, seyahat gibi belgelerinin sahte olması ve bu belgelerle ilgili yetkililere teslim edileceği ile ilgili tehdit ediliyor olması
8. Pasaport, kimlik veya seyahat belgelerinin başkaları tarafından tutulmuş/tutuluyor olması
9. Kendisine, ailesine, yakın çevresine ve/veya sevdiklerine karşı şiddet uygulanmış ya da şiddet uygulanacağına dair tehdit edilmiş/ediliyor olması
10. Yetkililere karşı güvensiz kılınmış olması
11. Yetkililere teslim edilmeyle tehdit edilmiş/ediliyor olması
12. Genellikle yalnız kalmaması, kendisine üçüncü kişilerin eşlik etmesi ve bu kişilerce hareketlerinin doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol ediliyor olması
13. Kendi durumunu başkalarına anlatmaktan korkuyor olması
14. Kendisini ifade etmesine izin verilmemesi ya da üçüncü kişilerin orada olması
15. Bağımsız konuşamıyor, bağımlı davranış sergiliyor olması
16. Ev ya da iş adresini bilmiyor olması
17. İş yerinde ya da yaşam yerindeki çıkışlarda yüksek güvenlik önlemlerinin olması (örneğin: ışık geçirmeyen pencereler, tahta çakılarak kapatılmış pencere ve kapılar, iğneli teller, güvenlik kameraları vb.)
18. Çeşitli sebeplerle ödeyemeyeceği meblağlarda borçlandırılmış olması,
19. Hakaret, taciz, tehdit ve/veya şiddete maruz kalmış olması
18
Komşumun 14 yaşındaki yabancı uyruklu çocuğunu evlendireceğini duydum, nereye şikayet edebilirim?
İnsan ticareti mağduru ihbar ve acil yardım çağrıları için Yabancılar İletişim Merkezi (YİMER 157) ile iletişime geçebilirsiniz
19
Mahallemde küçük çocukları zorla dilendiren şahıslar var, nereye bildirebilirim?
İnsan ticareti mağduru ihbar ve acil yardım çağrıları için Yabancılar İletişim Merkezi (YİMER 157) ile iletişime geçebilirsiniz
20
Muhtemel İnsan Ticareti ihbarı ile ilgili kiminle görüşebilirim?
İnsan ticareti mağduru ihbar ve acil yardım çağrıları için Yabancılar İletişim Merkezi (YİMER 157), 155 Polis İmdat Hattı, 156 Jandarma İmdat Hattı, 158 Sahil Güvenlik İhbar ve Talep Hattı ile iletişime geçebilirsiniz.
© 2022 Göç İdaresi Başkanlığı